صدایی که شنیده شد
تاریخ انتشار: ۳ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۸۳۹۱۹۶
یک سال از شروع دولت می‌گذرد، دولتی که از آن به‌عنوان «دولت محرومان» یاد می‌شود و اولویت اصلی خود را بر رفع محرومیت و توانمندسازی محرومان گذاشته است و بعد از سال‌ها طیف وسیعی از افراد آسیب‌پذیر احساس کردند که در عالی‌ترین سطوح صدایشان شنیده می‌شود.
روزنامه ایران: سازمان بهزیستی کشور با تحت پوشش قرار دادن بیش از 7 میلیون نفر یکی از مهم‌ترین نهادهای حمایتی است که با بودجه عمومی به چند گروه از افراد خدمات ارائه می‌دهد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
افزایش 20 درصدی مستمری معیشتی
مددجویان سازمان بهزیستی اگر تحت پوشش هیچ نهاد حمایتی نباشند مبلغی را به‌عنوان مستمری معیشتی ماهانه دریافت می‌کنند. بنا به گفته معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان بهزیستی کشور افزایش 20 درصدی مستمری معیشتی مددجویان سازمان بهزیستی از پایان فروردین ماه و با همکاری سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها انجام شده است. در لایحه بودجه سال 1401، مستمری مددجویان تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی کشور به میزان 20 درصد افزایش یافته است این در حالی است که افزایش حقوق بازنشستگان و شاغلان به طور متوسط 10 درصد بوده است.
سیدمرتضی حسینی، معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان بهزیستی کل کشور در گفت‌و‌گو با «ایران» گفت: در سازمان بهزیستی چند نوع مستمری داریم؛ یک بخشی از این مستمری‌ها نیازمند مصوبه هیأت وزیران است و رقم آن را هیأت وزیران مشخص می‌کند اما مستمری معیشتی مستمری ای است که سازمان بهزیستی و کمیته امداد هر دو رقم ثابتی را بر اساس بعد خانوار به مددجویان خود پرداخت می‌کنند. این مستمری اعتبار مشخصی دارد و هر دو دستگاه باید رقم ثابتی را پرداخت نمایند.
معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان بهزیستی کشور با اشاره به افزایش حداقل20 درصدی مستمری مددجویی بهزیستی در سال‌جاری، افزود: در سال‌های گذشته پرداخت‌ها متفاوت بوده، به گونه‌ای که خانواده یک نفره 350 هزار تومان، دو نفره 500 هزار تومان، سه نفره 700 هزار تومان، چهار نفره 900 هزار تومان و پنج نفر به بالا یک میلیون و 100 هزار تومان دریافت کرده است و امسال نیز پرداختی‌ها افزایش 20 درصدی داشته است.
معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان بهزیستی کشور در ادامه با بیان اینکه مستمری معیشتی از اعتبارات سازمان بهزیستی کشور برای ریشه‌کنی فقر مطلق پرداخت می‌شود، گفت: در بند (ب) تبصره (14) لایحه بودجه سال 1401 نیز وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف شده است با همکاری سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها و با استفاده از پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان ضمن دهک‌بندی درآمدی تمامی خانوارهای یارانه بگیر نسبت به حذف یارانه نقدی و طرح معیشتی خانوارهای پردرآمد اقدام کنند تا منابع حاصل از آن صرف حمایت از اقشار آسیب‌پذیر با اولویت خانوارهای تحت پوشش و پشت نوبتی نهادهای حمایتی و همچنین اجرای مواد متعدد قانون حمایت از حقوق معلولان شود که این همان مستمری معیشتی است که به مددجوها پرداخت می‌شود. تفاوتی بین گروه هدف سازمان برای دریافت این مستمری وجود ندارد اما بسته به نوع گروهی که مددجو در آن قرار گرفته مستمری‌های دیگری هم دریافت خواهند کرد؛ مثل حق پرستاری، حق نگهداری در منزل، مستمری نگهداری در مراکز شبانه روزی، مستمری نگهداری در مراکز روزانه و... که هر کدام شامل مددجویان خاص آن گروه می‌شود.
وی گفت: با توجه به عنایت مجلس و دولت اعتبارات سال 1401 برای فعالیت‌های سازمان بهزیستی و چندین فعالیت جدید مخصوصاً در حوزه آسیب‌های اجتماعی و زنان رشد 45 درصدی داشته است که این فعالیت‌ها با اولویت مسکن، اشتغال و معیشت اجرایی می‌شود.
حذف سهم آورده مددجویان بهزیستی در نهضت ملی مسکن
مسکن یکی از نیازهای اساسی هر خانواده‌ای است و از آنجا که جامعه هدف بهزیستی متشکل از زنان سرپرست خانوار، خانوارهای دارای ایتام و معلولان سرپرست خانوار است، تأمین مسکن برای این افراد که جزو اقشار آسیب پذیر بوده و نیازمند حمایت بیشتری هستند جزو یکی از مهم‌ترین نیازها تلقی می‌شود. به گفته رئیس سازمان بهزیستی کشور، موضوع تأمین مسکن در کنار معیشت و اشتغال یکی از سه راهبرد اصلی و اساسی است که به‌عنوان زیرساخت خانواده مطرح می‌شود، در این راستا معاونت مشارکت‌های مردمی سازمان مذکور در حوزه مسکن نیز وظایفی برعهده دارد. پرداخت کمک هزینه احداث و خرید مسکن به مددجویان دارای پروانه ساختمانی یا سند مالکیت، کمک به تأمین مسکن معلولان سرپرست خانوار دارای شدت معلولیت خیلی شدید و شدید و زنان سرپرست خانوار جزو سه دهک آخر درآمدی با مشارکت قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا، کمک به تأمین مسکن خانوارهای دارای حداقل دو عضو معلول با مشارکت بنیاد مستضعفان، بنیاد مسکن، ستاد اجرایی فرمان حضرت امام و سازمان ملی زمین و مسکن، کمک به تأمین مسکن خانوارهای روستایی تحت پوشش با مشارکت بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و کمک به تأمین مسکن خانوارهای دارای ایتام با مشارکت بنیاد مسکن، صندوق توسعه ملی و سازمان برنامه و بودجه از جمله مسئولیت‌های مشارکت‌های مردمی سازمان بهزیستی در حوزه مسکن به شمار می‌رود. علی محمد قادری، رئیس سازمان بهزیستی کشور نیز در آخرین نشست خبری خود درخصوص موضوع مسکن گفت: مسکن در سازمان بهزیستی رشد بسیار فزاینده‌ای داشته است و در هفته بهزیستی 2800 واحد مسکونی افتتاح شد. قادری تصریح کرد: در برنامه ملی که به‌عنوان طرح نهضت ملی مسکن بیان شده، قرار است عملیات احداث 40هزار واحد مسکونی با همکاری قرارگاه امام حسن مجتبی(ع) آغاز شود. این در حالی است که پیش از این قادری گفته بود برای خانواده‌های دارای دو عضو معلول و بیشتر در مسکن شهری ۲۰۰ میلیون و برای مسکن روستایی ۱۵۰ میلیون تومان کمک بلاعوض اختصاص می‌یابد. از این گذشته در حوزه مسکن یکی از مهم‌ترین اقدامات سازمان بهزیستی کشور حذف سهم آورده مددجویان در نهضت ملی مسکن بود. بر این اساس بهره تسهیلات بانکی موضوع این بخش، برای مددجویان بهزیستی از ۱۸ به ۵ درصد تبدیل شد که اقدام بسیار خوبی برای خانه‌دار شدن مددجویان در طرح نهضت ملی مسکن قلمداد می‌شود از این گذشته مددجویان جامعه هدف سازمان برای ثبت‌نام اولیه در نهضت مسکن نیازی نبود که حتماً مبلغ اولیه آورده را واریز نمایند تا روند ثبت‌نامشان کامل شود، می‌توانستند در طرح ثبت‌نام کنند و بعد از تسهیلات بانکی برای پرداخت آورده اولیه استفاده نمایند.
پشت نوبتی‌ها صفر شد
سال‌ها بود که گروهی از مددجویان پشت نوبت دریافت خدمات از سازمان بهزیستی کشور می‌ماندند در فروردین ماه 1401 حسینی معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان بهزیستی کشور در گفت‌و‌گو با «ایران» با بیان اینکه امسال اعتباری را برای گروهی از پشت نوبتی هایمان در نظر گرفته‌ایم، گفت: در بهزیستی بیش از دومیلیون و هشتصد هزار خانوار مددجو داریم که نزدیک به هفت میلیون نفر می‌شوند از این تعداد در حال حاضر یک میلیون و صدهزار خانوار در قالب دومیلیون و صدهزار نفر مستمری دریافت می‌کنند و طبیعتاً مابقی پشت نوبت هستند که ان‌شاءالله در سال جدید بخشی از این افراد را با اولویت معلولان شدید و خیلی شدید از دهک‌های پایین‌تر ان شاءالله به جمعیت هدف سازمان اضافه می کنیم.» و چند ماه بعد قادری رئیس سازمان بهزیستی کشور در نشستی خبری با بیان اینکه برخی از پشت نوبتی‌ها بیش از سه سال پشت نوبت مانده و منتظر منابع بودند، گفت: تمام پشت نوبتی‌های بهزیستی که طی سه سال گذشته از کمیسیون‌های تخصصی گذشته و منتظر منابع بودند، صفر شد و ۱۳۰ هزار خانوار وارد چرخه مستمری شدند و اکنون ۲ میلیون و ۶۷۰ خانوار تحت پوشش سازمان هستند و مستمری ماهانه دریافت می‌کنند.
رشد اعتبارات تجهیزات توانبخشی
بسیاری از مواردی که شاید برای ما در زندگی روزمره دارای اهمیت چندانی نباشد برای افراد دارای معلولیت جزو ضرورت‌های زندگی تلقی می‌شود. عصا، سمعک، ویلچر و... تجهیزاتی هستند که به استقلال افراد دارای معلولیت در جامعه کمک می‌کنند اما نوسان قیمت ارز در بازار و تحریم‌ها موجب شده که افراد دارای معلولیت برای تهیه این وسایل با مشکلاتی مواجه شوند، این در حالی است که طی سال‌های گذشته بودجه تجهیزات توانبخشی در محل بودجه سازمان بهزیستی کشور همواره از رشد خوبی برخوردار بوده است و ایران پیشگام ارائه خدمات توانبخشی در منطقه است و در این زمینه با کشورهای توسعه یافته اروپایی برابری می‌کند.
مرتضی حسینی، معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان بهزیستی کشور در گفت‌و‌گو با «ایران» از رشد بودجه حوزه توانبخشی خبر داد و گفت: بودجه حوزه توانبخشی در لایحه بودجه 1401 به نسبت سال قبل از رشد 26 درصدی برخوردار شده است. بنا به گفته حسینی در لایحه، دولت برای سال آینده 5660 میلیارد تومان در نظر گرفته است. سیدمرتضی حسینی افزود: در سال‌جاری حدود 4500 میلیارد تومان برای حوزه توانبخشی اعتبار در نظر گرفته شد که تاکنون حدود 70 درصد این رقم تخصیص اعتبار یافته است.
رئیس سازمان بهزیستی کشور نیز در نشست خبری که به مناسبت هفته بهزیستی برگزار شده بود وجود حتی یک معلولِ فاقد ویلچر در کشور را رد و با بیان اینکه در فضای توانبخشی و دریافت ویلچر حتی یک پشت‌نوبتی نداریم، گفت: هیچ فرد معلولی در کشور وجود ندارد که به ویلچر نیاز داشته باشد اما فاقد آن باشد. وی افزود: در صورت وجود حتی یک معلول فاقد ویلچر باید گفت وای به حال بنده که فردی در اقلیم مقدس نظام جمهوری اسلامی به خاطر نداشتن ویلچر از امکان حضور مؤثر در جامعه محروم شود. قادری ادامه داد: چطور می‌توانیم واژه توانمندسازی را تعریف کنیم درحالی که فردی برای حضور در جامعه به تجهیزات توانبخشی دسترسی ندارد. وی در پاسخ به راهکارهای اتخاذ شده برای مقابله با گرانی و تأمین لوازم توانبخشی مورد نیاز معلولان، گفت: طبق شیوه‌نامه‌های موجود، بهزیستی هر ۵ سال یکبار موظف به دادن ویلچر به معلولان است اما ما این شیوه‌نامه را قبول نداریم. در حوزه توانبخشی سازمان از طریق شرکت‌های دانش‌بنیان پیگیر بومی‌سازی و صنعتی‌سازی این اقلام است تا تجهیزات توانبخشی با رعایت کیفیت و کاهش زمان انتظار در کشور تولید شود. بنا به گفته کاظمی معاونت توانبخشی سازمان بهزیستی کشور نیز به طور کلی برای تجهیزات توانبخشی تا سقف ۳۳ میلیون تومان برای ۵ وسیله، کمک هزینه پرداخت می‌کند.
افزایش دو برابری وام اشتغال برای مددجویان بهزیستی
اشتغال همواره یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های افراد مختلف جامعه بوده است که افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی هم از این قاعده مستثنی نیستند. مهندس سیدمحمدحسن صافی سرپرست دبیرخانه اشتغال و کارآفرینی سازمان بهزیستی کشور در گفت‌و‌گو با «ایران» با بیان اینکه سال گذشته این سازمان بالاتر از سقف تعهداتش در زمینه اشتغال عمل کرده است از افزایش وام اشتغال به مبلغ 100 میلیون تومان خبر داد. سیدمحمدحسن صافی، سرپرست دبیرخانه اشتغال و کارآفرینی سازمان بهزیستی کشور درخصوص وضعیت اشتغال جامعه هدف سازمان بهزیستی کشور گفت: در سال 1400 طبق برنامه ششم توسعه باید 60 هزار و 119 شغل ایجاد می‌شد و باید سالانه 6 درصد به این رقم اضافه می‌شد؛ در واقع عملکرد سازمان بهزیستی تحقق 102 درصدی این عدد بود ولی ما بیشتر از این برای 61 هزار و 465 نفر شغل ایجاد کردیم. مهندس صافی با بیان اینکه وام اشتغال از 50 میلیون تومان به 100 میلیون تومان افزایش پیدا کرده است، افزود: تا اواسط سال 1400 مبلغ وام اشتغال برای مددجویان سازمان بهزیستی کشور 50 میلیون تومان بود که با پیگیری‌های کمیته امداد و سازمان بهزیستی کشور مبلغ این وام به 100 میلیون تومان افزایش پیدا کرده است. وی در مورد مشمولان دریافت این وام و چگونگی دریافت آن گفت: وام اشتغال 100 میلیون تومانی کارمزد 4 درصد دارد و بازپرداخت آن 84 ماه است.
وی با بیان اینکه اعتبارات بند ب تبصره 16 از سه هزار میلیارد تومان به 10 هزار میلیارد تومان افزایش داشته افزود: پیش‌بینی کردیم امسال صد هزار فرصت شغلی تدارک ببینیم هر چند بر اساس برنامه ششم توسعه موظف به ایجاد شغل تنها برای 63 هزار و 727 نفر هستیم ولی امیدواریم از طریق زیست بوم اشتغال و آموزش‌ها و مهارت‌هایی که خواهیم داشت بتوانیم برای صد هزار نفر شغل ایجاد کنیم. چون مبلغ 10 هزار میلیارد تومان هم اعتبارات بند ب تبصره 16 برای بهزیستی در لایحه بودجه در نظر گرفته شده است که قبلاً سه هزار میلیارد تومان بوده و این چند برابر شدن اعتبارات اهمیت زیادی دارد.
وی درخصوص پرداخت کمک هزینه ارتقای کارایی معلولان (ماده 12 قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت) نیز گفت: اعتبار این بخش 153 میلیارد تومان بود که سال گذشته با این اعتبار پرداخت‌ها برای نزدیک به 30 هزار نفر تثبیت شغل ایجاد کردیم. امسال علی رغم ابلاغ قانون افزایش حداقل دستمزد بنا داریم این عدد را بین 30 تا 40 درصد افزایش دهیم. البته نیاز به منابع اعتباری زیادی دارد که به‌دنبال افزایش منابع هستیم.
اما همان طور که اشاره شد سازمان بهزیستی کشور سازمانی عریض و طویل با جامعه هدفی گسترده است مشاور رئیس سازمان بهزیستی در امور توسعه و نظارت بر برنامه‌های بهزیستی کشور در گفت‌و‌گو با «ایران» با توجه به ابلاغ سیاست‌های کلی تأمین اجتماعی از سوی رهبر معظم انقلاب و بند هفت این سیاست‌ها که به استفاده از گروه‌های جهادی تأکید می‌کند از رویکرد مردمی‌سازی خدمات سازمان بهزیستی کشور خبر می‌دهد. سیدمحمد جواد حسینی، مشاور رئیس سازمان بهزیستی در امور توسعه و نظارت بر برنامه‌های بهزیستی کشور گفت: سازمان بهزیستی جامعه هدف گسترده‌ای دارد البته بودجه سازمان قطعاً پاسخگوی این حجم از جامعه هدف برای ارائه خدمات نیست. بنابراین با توجه به ابلاغ سیاست‌های کلی تأمین اجتماعی از سوی رهبر معظم انقلاب و بند هفتم این سیاست‌های که به استفاده از گروه‌های جهادی تأکید می‌کند، رویکرد مردمی‌سازی خدمات سازمان را در برنامه‌ها قرار دادیم. در رویکرد مردمی‌سازی فضا کاملاً تخصص محور است اگر شرایط فراهم باشد ظرفیت‌های خوبی در بین نیروهای مردمی موجود است و دولت می‌تواند در سطح دستگاه‌ها و ارگان‌ها نقش تسهیلگر را داشته باشد. وی با اشاره به برکت‌های زیاد ارائه خدمات توسط مردم برای خود مردم گفت: به‌دنبال این هستیم ساختاری در سازمان بهزیستی کشور برای استفاده از نیروهای داوطلب متخصص ایجاد کنیم تا مجموعه‌های داوطلبی شکل بگیرد و در حوزه‌های مختلف بتوانیم با کمک نیروهای متخصص به جامعه هدف خدمات ارائه کنیم تا رویکرد مردمی‌سازی سازمان بهزیستی بر اساس نگاهی که رهبر معظم انقلاب داشتند ان شاءالله محقق شود.
انتهای پیام/
منبع: ایران آنلاین
کلیدواژه: معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان بهزیستی کشور رئیس سازمان بهزیستی کشور سازمان بهزیستی کشور افراد دارای معلولیت هزار میلیارد تومان رویکرد مردمی سازی تجهیزات توانبخشی کمک به تأمین مسکن یکی از مهم ترین دریافت می کنند حوزه توانبخشی سرپرست خانوار مستمری معیشتی نهضت ملی مسکن میلیون تومان پشت نوبتی ها لایحه بودجه هزار تومان وام اشتغال هدف سازمان جامعه هدف شغل ایجاد سال گذشته سیاست ها تحت پوشش سال 1401 سال ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۸۳۹۱۹۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تیک‌تاک؛ صدایی برای اعتراض
«مطمئن باشید، ما جایی نمی‌رویم. ما مطمئن هستیم و برای حقوق شما در دادگاه‌ها مبارزه خواهیم کرد.» این واکنش مدیر شرکت بایت‌دنس، مالک پلتفرم تیک تاک در پاسخ به لایحه جدید کنگره آمریکا بود. براساس این لایحه، شرکت چینی بایت دنس موظف است تا تیک تاک را به یک شرکت آمریکایی بفروشد. در غیر این صورت دسترسی به آن در ایالات‌متحده ممنوع اعلام خواهد شد. این لایحه درحالی به امضای جو بایدن رسیده که از سال گذشته تاکنون جلسات دادگاه مختلفی در این زمینه و با حضور نمایندگان مجموعه تیک تاک برگزار شده است. ممنوعیت استفاده از این پلتفرم تصویرمحور درحالی مطرح شده است که تاکنون شبکه‌های اجتماعی مختلفی اعم از اینستاگرام، واتساپ و فیسبوک هویت آمریکایی دارند و از همان ابتدای شکل گیری به‌صورت آزادانه و بدون توجه به چهارچوب‌های اخلاقی در کشورهای مختلف دنیا درحال فعالیت هستند. البته مقایسه ممنوعیت استفاده از تیک تاک در آمریکا با فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی خارجی در ایران اعتبار چندانی ندارد. آمریکا در شرایطی مقابل تیک‌تاک ایستاده که شبکه اجتماعی جامعی مثل اینستاگرام دارد و می‌تواند جایگزین آن کند که در سطح بین‌المللی فعال‌تر از تیک‌تاک هم است.
یا به ما بفروشید یا حذفتان میکنیممایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا دولت ترامپ اولین کسی بود که نسبت به مساله پلتفرم تیک تاک هشدار داد. او با ابراز نگرانی از اینکه ۱۳۸ میلیون کاربر آمریکایی در تیک تاک عضو هستند، گفت: «اگر به کودکان و نوه‌هایتان اهمیت می‌دهید برنامه تیک‌تاک را روی گوشی‌های هوشمند آنها غیرفعال و حذف کنید.» پمپئو از مردم خواسته بود که به او اعتماد کنند و قول داده بود که در آینده جوانان به‌خاطر این ممنوعیت از والدین‌شان تشکر خواهند کرد. بعد از پمپئو، دونالد ترامپ هم شبکه اجتماعی تیک تاک را تهدیدی برای امنیت ملی خواند.
در دوره ریاست‌جمهوری ترامپ همه کابینه به‌دنبال این بودند تا این شرکت چینی را مجبور کند تا سهام خود را در آمریکا بفروشد. در روز‌های اخیر هم بایدن بسته لوایح کمک‌های خارجی را امضا کرد که شامل قانون حفاظت از شهروندان آمریکایی در مقابل اپلیکیشن‌های تحت کنترل دشمن خارجی بود. این قانون به بایت دنس، مالک چینی تیک‌تاک ۲۷۰ روز فرصت می‌دهد تا این پلتفرم خود را به مالکی جدید بفروشد. در غیر این صورت تیک تاک در فروشگاه‌های اپلیکیشن آمریکایی ممنوع خواهد شد. بایت دنس هم نسبت به این قانون اعتراض کرده و طی بیانیه‌ای به غیرقانونی بودن ممنوعیت تیک تاک واکنش نشان داد و اعلام کرد: «ممنوعیت تیک‌تاک غیرقانونی است و این امر را در دادگاه به چالش می‌کشیم. ما معتقدیم این وقایع و قوانین درواقع واضح هستند و درنهایت ما پیروز خواهیم شد. ما میلیارد‌ها دلار سرمایه‌گذاری کردیم تا داده‌های آمریکا و پلتفرم‌مان را ایمن و عاری از تاثیر و دستکاری خارجی نگه داریم.»
داوود طالقانی، نویسنده کتاب شرق شناسی معتقد است مساله شدن پلتفرم تیک تاک از جایی شروع شد که شخصیت‌های امنیتی آمریکایی و سپس اتحادیه اروپا درباره اش موضع‌گیری کردند. وی درباره روند شکل گیری این جریان گفت: «اولین فردی که به‌عنوان یک شخصیت سیاسی- امنیتی درباره این پلتفرم موضع‌گیری کرد، مایک پمپئو وزیر خارجه سابق آمریکا بود. پمپئو به پدر و مادر‌ها توصیه کرد که تیک تاک را از موبایل‌های خود و فرزندان‌شان حذف کنند. در ادامه این روند، کنگره به اعضایش پیشنهاد کرد که در موبایل‌هایشان از این پلتفرم استفاده نکنند. سپس همین توصیه به کارکنان دولت ابلاغ شد و تا الان حداقل دو سه بار دادگاه تیک تاک برگزار شده و نمایندگان این پلتفرم در مجلس حضور پیدا کرده اند. امروز تیک تاک در آستانه ممنوعیت است و شروطی گذاشته شده که این بستر ذیل آنها به فروش برسد در غیر این صورت استفاده از آن در ایالات‌متحده آمریکا ممنوع خواهد شد. تمام این اتفاقات و رویداد‌های خبری از جنس امنیتی- سیاسی بوده و بهتر است فعلا به جنبه‌های فرهنگی، هویتی و اقتصادی آن کاری نداشته باشیم.
خطر جدی تیک تاک برای استیلای سیاسی آمریکابا توجه به رشد بدون توقف چین در زمینه‌های مختلف در سال‌های اخیر، این کشور به‌عنوان یکی از رقبای جدی آمریکا شناخته می‌شود. همین موضوع سبب شده تا آمریکا توجه ویژه‌ای نسبت به این رقیب قدرتمند داشته باشد. در کنار این موضوع انتخابات زمان زیادی به انتخابات آمریکا نمانده و پیش از این هم شائبه‌هایی درخصوص دخالت روسیه در انتخابات آمریکا وجود داشت. تلاقی این مسائل باعث می‌شود که کاخ‌سفید نسبت به نفوذ چینی‌ها به شکاف‌های اجتماعی آمریکا آن هم در میان اعتراضات ضداسرائیلی در این کشور احساس خطر کنند.
طالقانی در توضیح این تهدید گفت: «نکته اساسی بر سر استیلای سیاسی و سلطه پلتفرمی است که آمریکا بر جامعه خودش و سایر جوامع دارد. ایالات‌متحده مجموعه‌ای از پلتفرم‌ها، رسانه‌های اجتماعی و خانواده‌های بزرگ فناوری ارتباطی را گسترش داده که اینها به‌عنوان یک سری زیرساخت و بستر‌هایی که قرار بوده خدمات اجتماعی مثل پیام رسانی و داشتن صفحات شخصی و بازاریابی ارائه کنند. این پلتفرم‌ها و سرویس‌ها در همه جوامع جای خود را باز کرده بودند و این استیلای سیاسی و کنترل ایدئولوژیک آمریکا در چند سال گذشته خیلی خوب اعمال می‌شد تا اینکه چین با برنامه تیک‌تاک در دو نسخه که یکی از آنها برای خود چینی‌هاست و دیگری برای غیر‌چینی‌ها، این فضا را شکاند.
این نکته هم وجود دارد که این برنامه یک منطق زیبایی‌شناسی و فرهنگی دارد که کاملا مبتنی‌بر یک لذت تصویری است؛ سرگرمی را به حد ناب خودش می‌رساند و عملا چالش‌ها و هنجار‌های اخلاقی و شرکتی (هنجار‌هایی که شرکت‌ها خودشان اعمال کرده‌اند) را ندارد. برای همین خیلی خوب در دنیا مورد اقبال واقع شد. به‌دنبال آن یک چالش امنیتی- سیاسی برای آمریکا به‌وجود آمد که ممکن است این کنترل، سلطه و استیلایی که تا الان از طریق پلتفرم‌ها و خانواده بزرگ فناوری‌های ارتباطی داشته به خطر بیفتد. در این موقعیت انگاره‌هایی مطرح می‌شود که هیچ‌کس نمی‌تواند آن را اثبات یا رد کند.
این انگاره‌ها از انتخابات دوره اول ترامپ به‌وجود آمد که آیا انتخابات توسط رسانه‌های غیر‌آمریکایی یا نیروهای غیر‌آمریکایی در رسانه‌های اجتماعی به انحراف کشیده می‌شود یا نه؟ در انتخابات دوره اول ترامپ هم مساله درباره دخالت روسیه بود و درنهایت هم مشخص نشد که واقعیت داشته است یا خیر. وقتی درباره محبوبیت تیک تاک و احتمال جریان‌سازی آن برای انتخابات یا افکار عمومی آمریکا صحبت می‌کنند این انگاره ها، یعنی انگاره دستکاری اطلاعات به وسیله الگوریتم‌ها و هوش مصنوعی و همچنین سرقت و به دست آوردن کلان‌داده‌ها و آمار و اطلاعات شهروندان آمریکایی مطرح شده است.
تقریبا هر حاکمیتی دو نکته را در قبال پلتفرم‌های خارجی خودش مطرح می‌کند و معمولا، چون گزاره‌هایی امنیتی و سیاسی است به‌صورت رسمی تایید یا رد نمی‌شوند. همین انگیزه برای کسانی که در داخل کشور ما اقدام به فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی می‌کنند نیز وجود دارد، یعنی آنها هم معمولا در بهانه‌هایشان این نکته را ذکر می‌کنند یا ممکن است شرکت‌های ارتباطی بزرگ دنیا که غالبا غربی هستند به کلان‌داده‌های جامعه ما دست پیدا کنند، یا به وسیله دستکاری الگوریتم، استفاده از هوش مصنوعی و شبکه‌های اجتماعی افکار عمومی را منحرف کنند. این تمام صورت‌مساله دولت آمریکا با تیک تاک است. البته می‌شود یک انگیزه اقتصاد سیاسی هم برای آن مطرح کرد. چین انتفاع بسیار زیادی از تیک‌تاک و مصرف رسانه‌ای که کاربران در آمریکا دارند، کسب می‌کند. اما به نظر می‌رسد این دلیل اصلی نباشد که آمریکا بخواهد به‌خاطر آن با چین مقابله کند.
در تیک تاک از فلسطین ۱۵ برابر بیشتر از اسرائیل حمایت میشودبا توجه به اینکه تیک تاک چهارچوب خاصی را برای نسخه جهانی خود در نظر نگرفته است، بسیاری از محتوا‌های مربوط به فلسطین از این طریق منتشر می‌شوند. این در حالی است که شبکه مشابه آمریکایی یعنی اینستاگرام، سانسور شدیدی بر محتوا‌های غیرهمسو با منافع خود اعمال می‌کند. این در حالی است که نفتالی بنت، نخست وزیر سابق رژیم‌صهیونیستی در سفر خود به آمریکا ضمن تاکید بر اینکه اسرائیل وضعیت خوبی در افکار عمومی بین المللی ندارد گفت: «به دنبال این هستیم که موقعیت‌مان در افکار عمومی جهان تقویت شود تا آزادی عمل کامل به فرماندهان ارتش اسرائیل برای نابودی حماس داده شود؛ هرچند که در حال حاضر افکار عمومی جهان به نفع ما نیست.» بنت از تیک تاک به عنوان مصداقی برای تایید گفته هایش استفاده کرد و گفت: «در شبکه تیک تاک محتوای طرفدار فلسطین و گروه حماس ۱۵ برابر بیشتر از محتوای طرفدار اسرائیل دیده می‌شود.» بنابراین اتفاقات و جدی‌تر شدن روند ممنوعیت تیک تاک در آمریکا، این مساله ایجاد می‌شود که ایالات‌متحده به دنبال تخریب یکی از بازو‌های رسانه‌ای فلسطین باشد.
طالقانی با اشاره به اینکه مواجهه امنیتی-سیاسی دولت‌های آمریکایی و غربی (که شبیه همین واکنش‌ها را با تیک‌تاک داشته اند) مربوط به قبل از طوفان الاقصی و مساله فلسطین است، گفت: «این فشار‌ها صرفا در فلسطین خلاصه نمی‌شود و از قبل شروع شده است. همانطور که گفتم تیک تاک یک رژیم زیبایی شناسی خاصی دارد که تقریبا هیچ خط قرمزی ندارد و صرفا مبتنی بر لذت ناب بصری است و صرفا همین تصویر است پیرو همین مورد از اینستاگرام بسیار جلوتر است و به این معنا هیچ چهارچوب اخلاقی و حقوقی را در خودش جا نمی‌دهد؛ چراکه گذاشتن هرگونه چهارچوب اخلاقی، حقوقی یا هنجاری به منزله محدودکردن آن پلتفرم است. اینستاگرام این محدودیت‌ها را داشت، اما تیک تاک از اول چنین محدودیت‌هایی نداشت.
به همین دلیل هم محبوب‌تر شد؛ چراکه آدم‌ها می‌توانستند خیلی راحت‌تر و بدون واسطه از این لذت بصری استفاده کنند. به نظر می‌رسد در ماجرای فلسطین یک نتیجه ناخواسته به وجود آمده است، یعنی، چون این پلتفرم از اول چهارچوب‌های مشخص و محدودیت‌های اخلاقی نداشته، درباره مساله فلسطین هم ورود نمی‌کند. پس این موضوع ربطی به این ندارد که چین طرفدار حماس یا فلسطین است یا در هماهنگی با ایران این اقداماتی می‌کند. مساله این است که تیک‌تاک، چون از اول چهارچوب اخلاقی و هنجاری نداشته، نسبت به مساله طوفان الاقصی و فلسطین هم هست. درحالی‌که احیانا گر یک جنبش اجتماعی دیجیتال در تیک‌تاک به وجود می‌آید یک نتیجه ناخواسته برای این پلتفرم است، یعنی کارکرد این پلتفرم از ابتدا این نبوده که جنبش‌های اجتماعی در آن شکل بگیرد. بلکه قرار بوده آدم‌ها در آنجا سرگرم شوند و یک اوقات فراغت کوتاه داشته باشند؛ بنابراین مواجهه آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها با تیک تاک در مساله فلسطین به این معناست که می‌خواهند نسبت به فقدان چهارچوب اخلاقی و هنجاری تیک‌تاک چشم‌پوشی کنند، یعنی آنها توقع دارند تیک‌تاکی که تحت عنوان نسخه جهانی ارائه می‌شود، یک‌سری از محدودیت‌های اخلاقی و هنجاری را رعایت کند.
چین می‌خواهد مرکز جهانی ارتباطات باشدبرخی بر این باورند که باتوجه به محبوبیت چشمگیر تیک تاک در بین جوانان از یک طرف و فقدان هرگونه چهارچوب و آزادانه بودن محتوا‌های منتشرشده در این پلتفرم از طرف دیگر، زنگ خطری برای اروپا و آمریکا ایجاد شده تا مبادا کنترل فضای دیجیتال از دست‌شان خارج شود. طالقانی تحریم شرکت هواوی توسط غربی‌ها را به عنوان اولین واکنش سلبی این کشور‌ها نسبت به اقدامات چین دانسته و گفت: «در آن زمان این برآورد وجود داشت که چین در یک بازه زمانی ۱۰ تا ۱۵ ساله، «سیلیکون‌ولی» خودش را داشته باشد و در برابر شرکت‌های مادر و غول‌های فناوری ارتباطات، تبدیل به یک مرکز جهانی برای ارتباطات، رسانه‌های اجتماعی و در کل در مرکز تکنولوژی‌های نوظهور قرار بگیرد. اما به نظر می‌رسد حداقل چین در این بازه زمانی به چنین برآوردی دست پیدا نکرد، یعنی رسانه‌های محبوب چینی‌ها متفاوت با رسانه‌های محبوب غربی‌هاست. نسخه‌هایی که برای رسانه‌های اجتماعی در داخل چین ارائه می‌شود با نسخه‌های جهانی متفاوت است. چین یک سانسور گسترده و یک کنترل ایدئولوژیک بر محتواهایش دارد که این سانسور و کنترل ایدئولوژیک را در نسخه‌های ارائه شده برای سایر جوامع اعمال نمی‌کند. پس تمام مسئله غربی‌ها بر سر همین سانسور و کنترل ایدئولوژیک است. اگر چین هم بخشی از این سانسور‌ها را بر نسخه‌های جهانی اعمال می‌کرد احتمالا غربی‌ها مشکلی با تیک‌تاک نداشتند. احتمالی وجود دارد که اتفاقا یکی از انگیزه‌هایی است که آمریکایی‌ها از آن می‌ترسند. به این صورت که چین در قبال نسخه‌های جهانی به شیوه‌های دیگری سانسور و کنترل ایدئولوژیک کند، یعنی همانطور که خط قرمز‌هایی برای نسخه‌های داخلی تعیین کرده یک‌سری خط قرمز برای نسخه‌های جهانی رسانه‌های اجتماعی و تکنولوژی‌های نوظهورش بگذارد که منافع ملی چین در بیرون از مرزهایش را تضمین کند و این اتفاق قطعا خوشایند آمریکایی‌ها نیست. البته این امر هنوز رخ نداده و یک پیش‌بینی است که احتمالا غربی‌ها از آن باخبرند و در حال مبارزه با آن هستند.
منبع: روزنامه فرهیختگان
باشگاه خبرنگاران جوان وبگردی وبگردی
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند